"Lippóón"
"Amoon na fi" Het gebeurde heel lang geleden
"Daanaan"
"Bi mu amee yaa fekke?" Zal ik jullie een verhaal vertellen?
"Yaa wax ñu dégg!" Spreek, zodat wij het kunnen horen!
(bron : Ay Baati Wolof, A Wolof Dictionary, Revised Edition, UCLA Occasional Papers In Linguistics, Number 19 by Pamela Munro and Dieynaba Gaye, Department of Linguistics, University of California, Los Angeles, 1997)
"En Afrique, au Sénégal, les griots sont à la fois historiens et protecteurs de la littérature orale ancestrale. Si un jour, en vous baladant, vous croisez une assemblée réunie autour d’un griot s’exclamant "leebone ! lipone ! amon na fi !", alors n’hésitez pas à rejoindre le cercle une belle histoire vous y attend. Mais si vous entendez "Kouko gneuk foôn Yalla na taabi Adjana ! ", passez votre chemin, car le conte lui, ne vous a pas attendu et s’en est allé vers d’autres rives…"
(bron : Leebone.com)
Leebone.com le site web des Leebs
MOPPENTROMMEL Bovenaan deze bijdrage staat in het Wolof een dialoog tussen een traditionele verhalenverteller en zijn publiek. De verteller begint met "Léébóón", het publiek antwoordt met "Lippóón". Verwijzend naar deze oude vertelvorm is sinds kort de website Leebone.com actief. Niet met traditionele verhalen maar met een greep uit de Senegalese moppentrommel (in AUDIO). Volgens de teller is de website sinds 15 september jl. in de lucht. Op het moment van het plaatsen van deze bijdrage op mijn weblog (de bijdrage die je nu leest) zijn er nog maar 21 moppen geplaatst. Bijna zonder uitzondering zijn het allemaal moppen in het Wolof, maar er is ook ruimte voor moppen in het Frans, Engels, Sereer, Poular, Mandingue, Diola en andere (Senegalese) talen.
NIET FIJNZINNIG Ik hoop dat de uitnodiging van Leebone.com aan de bezoekers om ook moppen in te sturen niet leidt tot een onoverzichtelijke brij. Incha Allah zal de beheerder van Leebone.com het kaf van het koren scheiden.* Het lijkt in ieder geval een veelbelovend initiatief om de rijke historie van Senegalese moppen open te gooien. De moppen zijn over het algemeen niet fijnzinnig en daar waar een mop seksueel getint is, wordt dat aangegeven in het overzicht van de nieuwste moppen en de meest beluisterde moppen (middels een 18+ aanduiding). Echter, in het complete overzicht van de Leebs (zoals de moppen liefkozend worden genoemd) vind je die waarschuwing niet terug. Dit overzicht is namelijk gevat in een flash player, waarin geen ruimte is voor extra informatie.
TWEE VOORBEELDEN Ter illustratie nodig ik je uit
*UPDATE 10 OKTOBER 2008: Wanneer je een account aanmaakt op Leebone.com kun je je eigen playlists maken. Op die manier kun je zelf het kaf van het koren scheiden.
**UPDATE 5 NOVEMBER 2008: Directe links aan Leebone.com moppen werken niet meer vanaf andere websites. de moppen zijn alleen nog te beluisteren via Leebone.com.
UPDATE D.D. 15 MEI 2013:
Op Archive.org vind je het een grote selectie leebs:
archive.org/details/MayeWolof-BlaguesSenegalaises
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Zeg 't maar
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.