woensdag 13 november 2013

Reisbrieven (mej. T. Raedt van Oldenbarnevelt)

Heerlijk, dat struinen door oude kranten. Een paar dagen geleden: in kranten.kb.nl (nu: kranten.delpher.nl) vind ik in de Leeuwarder Courant de tweede reeks van "Zwerftochten door Perzië, reisbrieven van Mej. T. Raedt van Oldenbarnevelt", verdeeld over zeven bijdragen. De eerste reeks is vervolgens moeilijk te vinden, daar deze een andere titel blijkt te hebben (Reizen in Perzië) en door de Nederlandsche  jongedame onder een pseudoniem is geschreven: TORAVO, dat staat voor TOni RAedt Van Oldenbarnevelt.

Beide reeksen heb ik in de weblogbijdrage die je nu leest gemakkelijk bereikbaar gemaakt.

Zó werd Nederland in de jaren 1933 en 1934 over Perzië en omstreken voorgelicht (de westerse superioriteit spàt er vanaf):



EERSTE REEKS

Reizen in Perzië. I. 'Mariette Pacha' ergens voorbij Corsica. LC, 8 juni 1933.
Taferelen aan boord (Middelandse Zee). Alexandrië. "En vuil dat ze zijn, vuil... om van te klappertanden!"

Reizen in Perzië. II. Alexandrië (vervolg). LC, 15 juni 1933.
Schilderachtig Alexandrië. "Rembrandt had hier zijn sujetten moeten halen!" Beyrouth. Damascus.

Reizen in Perzië. III. Ruthba. LC, 22 juni 1933.
Ruthba. Op bezoek bij de sjeik. Verdwaald in de woestijn. "Werkelijk heel beklemmend!"

Reizen in Perzië. IV. Door de woestijn (vervolg). LC, 30 juni 1933.
"'t Was misère en ellende, en ik klappertande van de koude." Ramadi. Bagdad. Teheran. Steniging (van horen zeggen). Op bezoek bij kennissen uit Bagdad.

Reizen in Perzië. V. Bazar. LC, 5 juli 1933.
Shoppen in de bazar. "Ik zag ergens een kleinen Koran liggen en wilde het boekje in de hand nemen - lieve hemel! [...] Opeens begon een man, tegen een paal geleund, luidkeels te schreeuwen. Aan de eentonigheid van zijn stem en het antwoorden van een ander verderop begreep ik dat het het zooveelste gebed was. Het klinkt allemaal zoo vreemd voor me." De Zwijgende Toren (Zarathustra).

Reizen in Perzië. VI (slot). Ispahan. LC, 15 juli 1933.
Kum. "Deftige café's of caravanserails hebben een grammofoon en in akelig hoogpiepende, valsche tonen schettert en kermt daaruit de Perzische muziek. Europeesche muziek begrijpt men niet; wèl danssteppen en warempel ook af en toe een jazzmopje." Ispahan. In een tapijtweverij (kinderarbeid).





TWEEDE REEKS

Zwerftochten door Perzië.
I. Teheran. LC, 9 februari 1934.
Ashoera beschreven. "Maar - door al dien rouw en dat geweeklaag kreeg ik mijn post niet!" Verhuisd naar Shimmeran.

Zwerftochten door Perzië.
II. Shimmeran. LC, 16 februari 1934.
Dieren en dierenleed. "Ik kan je zeggen telkens en telkens weer springen de tranen me in de oogen en ik zou wel willen uitschreeuwen: ellendige menschen - ik wou dat je zelf zoo behandeld werd." Offerfeest beschreven.

Zwerftochten door Perzië.
III. Shimmeran. (vervolg). LC, 23 februari 1934.
Ervaringen. Ontmoetingen. Nationaliteiten (Europeanen, Armeniërs, Arabieren, Turken, Chaldeeuwen, Syriërs, Joden, Abessiniërs). Zeden en gewoonten. "Perzen zijn geweldig knap, voor zoover je er van ziet - en dat is eigenlijk alleen het mannelijke gedeelte van het volk."

Zwerftochten door Perzië.
IV. Meshed-i-Sher. Caspische Zee. LC, 2 maart 1934.
Een schitterende tocht. Wijken voor de shah. Hotel Oriënt te Mesbediser. "Weet ge wat we heel gewoon gedaan hebben? We hebben de eetzaal van het hotel in beslag genomen en omgetooverd [...] in een slaapkamer!"

Zwerftochten door Perzië.
V. Teheran. LC, 9 maart 1934.
Bruiloft. Een komediespel door travestieten. Een eetzaal als slagveld. In de vrouwen-afdeeling. "De bruid zoo stil, de lange wimpers over de wit gepoederde wangen en naast haar op den grond het grootmoedertje dat [...] dezen nacht, den eersten, ook zal doorbrengen in de 'chambre nuptiale'"

Zwerftochten door Perzië.
VI. Perzische geschiedenis, taal en muziek. LC, 16 maart 1934.
"De officieele taal is Farsi. De naam Pers is een verbastering van Pars - nu Fars - dat de hoofdstad was van de Achemenide-dynastie. [...] De Perzen noemen zichzelf niet zoo, maar spreken van Iraniërs of Ariërs."

Zwerftochten door Perzië.
VII. Teheran. Zeden en gewoonten. LC, 23 maart 1934.
Alles gebeurt op straat. De tuinman ging op bedevaart naar Kum. "Het verschil tusschen armoede en rijkdom is hier wel heel schrijnend als je die vele menschen-in-vodden ziet."



UPDATE 27 april 2014
(de linken naar de afzonderlijke afleveringen zijn aangepast)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Zeg 't maar

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.