Rommel

VERGEELD Gisteren was het Koninginnedag. Rommel in de uitverkoop! In het dorp Warnsveld (net buiten Zutphen) tik ik een vergeeld boekwerkje op de kop, "Het Christendom en de wereldgodsdiensten". Het is de tweede druk (uit 1930) van een Nederlandse vertaling van een verzameling lezingen gehouden door ene Prof. Dr. Albert Schweitzer, destijds werkzaam in zijn ziekenhuis annex zendingspost te Lambarene, "het eenige en groote licht" in de "lichamelijke ellende en geestelijke donkerheid" voor de zgn. inboorlingen van Centraal-Afrika, aldus Prof. Dr. J. de Zwaan in de inleiding.

BEKAAID Met geschiedenis als passie en islam als religie spit ik direct het werkje door, op zoek naar leuke quotes. Naast het christendom als superieure hoofdmoot komen diverse ‘Oostersche mysterie-godsdiensten’ ter sprake. ‘Islaam’ komt er bekaaid vanaf. Naast wat historische voetnoten zegt Schweitzer het volgende over mijn religie:

PRIMITIEF "Ook met den Islaam behoeft men het Christendom niet te confronteren. Deze ontstond in de zevende eeuw na Christus ten deele door de inwerking van Joodsche en Christelijke ideexc3xabn. Er zit geen geestelijke originaliteit in en het is geen godsdienst, waarin diepe gedachten over God en de wereld op den voorgrond treden. De macht die de Islaam in de wereld uitoefent komt hiervandaan, dat het een monotheïstische en ook in zekere zin een ‘ethische’ godsdienst is, die toch tegelijk al de instincten van de primitieve religieusiteit heeft vastgehouden en zich aldus aan de onbeschaafde of half beschaafde volkeren van Azië en Afrika kan voordoen als die vorm van monotheïsme die hun het beste voegt. Weliswaar bestaan er ook diepere, mystieke stroomingen, die in den Islaam naar de oppervlakte trachten te komen, hoofdzakelijk in het zoogenaamde Soefisme, een richting die door Zoroastrische en Indische invloeden wordt beheerscht. Maar zulke bewegingen worden altijd weer onderdrukt." (blz. 39)

RACISTISCHE ROMMEL Ook tegenwoordig wordt er op deze denigrerende wijze over islam gesproken. Schweitzer’s racistische benadering vind nog steeds veel weerklank.

"Zoo spreekt het Christendom met de gansche kracht der waarheid, die daarin woont. Met deze blanke wapenen des geestes moet gij strijden, waar gij voor het Christendom opkomt tegenover de andere wereldgodsdiensten." (blz. 94)

Dat deze strijd met zachtmoedigheid gestreden dient te worden, voegt hij er nog wel aan toe, maar doet niets af aan de puur racistische motieven van deze veel bewierookte Prof. Dr. Albert Zwetser.