Vegamoslims?! (Waanvandedag.nl)

Waanvandedag.nl is een website beheerd door journalisten, waarin ontwikkelingen in de maatschappij worden becommentariëerd middels quasi-nieuws-berichten. De Waan wordt “met de grootst mogelijke slordigheid samengesteld” en de inhoud “mag zonder voorafgaande toestemming worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd”, aldus de disclaimer. Nou, da’s fijn. Ook al zie ik het fenomeen ‘vegamoslims’ zeker niet als een waan-van-de-dag, toch heb ik mij kostelijk geamuseerd met de bijdrage “Vegamoslims” geschreven door ene Mohammed de Jong (zoals gebruikelijk bij de Waan is dat een pseudoniem). Jammer alleen van dat vermaledijde woord ’mohammedanen’ in plaats van ‘moslims’, maar ja, die woordkeus is wel te rijmen met de Waan als knuppel in het hoenderhok dat Nederland heet. Op de Waan kun je teksten en afbeeldingen tegenkomen die, niet alleen door moslims, als blasfemisch of, meer in het algemeen, als schokkend worden ervaren. Wanneer ik dan zo’n tekst of afbeelding tegenkom scroll of klik ik gewoon verder, net zoals ik wegzap wanneer ik iets op TV zie dat mij niet aanstaat. Wanneer je als moslim midden in de maatschappij wilt staan, kun je toch niet voorkomen dat je dingen tegenkomt die je niet welgevallig zijn.
Goed, dit alles gezegd hebbend, volgt nu de complete tekst van het quasi-nieuws-bericht “Vegamoslims” van 27 januari 2005 geschreven door ‘Mohammed de Jong’. Op de Waan is dit artikel niet voorzien van een schokkende foto maar van een lieflijk tafereel van twee lammetjes in de wei; klik je echter met je rechtermuisknop op deze foto om hem op te kunnen slaan dan blijkt de titel van de foto ‘klaaroven.jpg’ te zijn :-))).

Vegamoslims

Mohammed de Jong

Vegetarische moslims. Ze bestaan, en hun aantal groeit snel. Ze houden van lammeren en niet van lam. Moslims worden vanouds geassocieerd met ritueel slachten, liefst op een balkonnetje, waarbij het bloed terecht komt op het terras van de christelijke onderburen. Maar die tijd is nu echt voorbij, want de vegetarische moslims komen eraan! Ze behoren tot een geheel nieuwe generatie van mohammedanen: jonge frisse mensen die niets meer te maken willen hebben met besmeurde tafels waarop koeiekoppen prijken. Thuis zijn ze druk in de weer met recepten voor vleesloze gerechten en ze zijn liefhebbers van Tivall en Quorn. En de Vegetarische Bode bereidt nu zelfs een katern voor met speciale moslimhapjes. Het jaarlijkse Offerfeest is voor deze moslimbroeders-en zusters een dag waarop ze hun geloofsgenoten willen laten zien dat die verkeerd bezig zijn als ze weerloze dieren afslachten. Dieren zijn immers Allah's schepselen, en daarom is het Offerfeest een moment van Bezinning, Verbroedering en Dierenliefde.

geplaatst op 27 januari 2005

First things first

Een paar jaar geleden in Senegal. Het was mij nog niet eerder opgevallen, maar wat zijn mijn schoonfamilieleden toch met het verkeerde been uit bed gestapt, denk ik op een ochtend. Ze zeggen geen boeh of bah en een blik in je ogen gunnen ze je ook al niet. Nou, lekker gezellig zo, elke morgen. Desgevraagd legt Ndoya mij uit, dat het hier [in Senegal] gebruikelijk is om na het opstaan eerst "Alhamdulillah" te zeggen, "Alle lof aan Allah", om vervolgens de rituele wassing te doen en dan het ochtendgebed.

De eerste dus die je groet en die je toespreekt is Allah soebhana wa ta’ala, pas daarna groet je en spreek je je familieleden, uiteraard te beginnen bij je ouders. Ik ben dan al bekend met het feit dat je elke ochtend iedereen in huis groet avant de faire quoi que ce soit, maar die stilte en neergeslagen blikken elke morgen had ik nog niet in een religieus licht gezien.

Pas na je gebruikelijke ochtendronde langs je (groot)familieleden bereid je je voor op het ontbijt.

Koran met de paplepel

Vanochtend vroeg aan de ontbijttafel.
Ahmed is al begonnen aan zijn boterham en Kiné komt net naar beneden en hoort de koranrecitatie uit de speakers van de computer (RFM).

"Leuke liedje is dat!" zegt ze monter.

"Nee, dat is geen liedje, dat is een soera!" corrigeert Ahmed haar.

"Ik vind soera leuk!" zegt ze en zet haar tanden in een boterham met chocola.

"Remember", een PowerPoint presentatie

Via via heb ik per e-mail ontvangen een Powerpoint-presentatie uit Maleisië: een ‘diaserie’ voor op de computer met animatie en schuivende tekstblokken met de titel "Remember". Deze titel kan ik het beste vertalen met "Memento Mori" – "Gedenk te sterven" – zeker na het zien van de volledige ‘diaserie’, inclusief de confronterende laatste dia.

"QUESTIONS. What time did you wake up this morning? Did you wake up in Allah’s terms or in your own terms? Did you start your day with the morning prayer on time and in the way shown by the Prophet (sas)? (…) Allah lit the sky for you, He filled it with colors and beautiful songs of birds, to see if you could still remember Him. But you did not notice it.(…)"

Twee stukken tekst uit "Remember" die mij direct aanspreken, vooral sinds ik (bijna :-) elke ochtend vroeg al joggend naar vogelgezang luister en van tevoren ook op tijd, in ieder geval voor het moment van shoeroeq, mijn ochtendgebed doe. Daarnaast bevat "Remember" andere issues die de afgelopen tijd mijn geloofsbeleving hebben bepaald en versterkt. Zo vertaalt Ndoya, een paar weken geleden, een deel van de ochtendpreek van oestaz Mouhamadoul Amine Donde (de ‘huis-imam’ van het Senegalese radiostation RFM) waarin deze zegt dat je in je smeekbedes na het gebed zeker moet bidden voor alle gelovigen en niet alleen voor je eigen welzijn en die van je familie, "anders worden je smeekbedes niet verhoord". Laat ik nu juist in de tijd vóór deze radio-uitzending mijn smeekbedes veronachtzaamd hebben. Normaliter zeg ik na het gebed twee smeekbedes in het Arabisch: één waarin ik om zegeningen vraag voor alle profeten en één waarin ik om vergiffenis vraag voor alle gelovigen. Om de één of andere vage reden heb ik deze twee smeekbedes laten vervallen. Zonder geldig excuus, natuurlijk. Alhamdulillah, dankzij Donde en de vertaling van diens woorden door Ndoya, vergeet ik deze smeekbedes incha Allah nooit meer te verrichten.

Zo heb ik eens van mijn schoonvader El Hadji Maguette Birama Sarr geleerd dat het eerste wat je moet zeggen als je ‘s ochtends wakker wordt is "Alhamdulillah!". Oók wanneer je doodop bent van moeheid moet je zeggen "Alhamdulillah!", op welk moment van de dag je je ook moe voelt. "Wees Allah soebhana wa ta’ala dankbaar dat je je moe kàn voelen!" De laatste tijd heeft Ndoya mij veel aan deze woorden van mame Birama moeten herinneren. Als deze issues, die nu zo’n belangrijke rol in mijn leven spelen, dan worden samengebald, geconcentreerd zeg maar, in zo’n Powerpoint-presentatie, dan grijpt zo’n presentatie mij meteen naar de stròt (jaha, alweer: zie mijn log Allah weet wat elke vrouw baart…). Mash’Allah, mash’Allah, ma-sha-Allah! Echt, ik sta er van versteld wat deze presentatie met mijn imaan, mijn geloof, doet: "Remember" is een instant-geloofsversterker, effectiever dan welke donderpreek dan ook! De gebruikte plaatjes lijken op het eerste gezicht niet te passen (ze zijn, behoudens de laatste confronterende foto, afkomstig uit de Microsoft Clip Gallery). Maar daar is over nagedacht: zo lijkt het echt gemaakt door een amateur die de boodschap belangrijker vindt en niet door een professional die een gelikte presentatie in elkaar heeft gedraaid.

Nieuwsgierig geworden? Klik dan op deze link van mijn MSN Group ‘Abdulwadud.nl’ om deze Powerpoint presentatie te bekijken:

nl.msnusers.com/Abdulwadud-nl/Documenten/Powerpoint%20presentaties%2FRemember.pps
helaas is "Remember" online niet meer beschikbaar

Helaas kan in deze online versie niet de linker muisknop worden gebruikt om de presentatie te bekijken. Klik daarom voor elk volgende plaatje éénmaal op het pijltje onderaan de scrollbar rechts van het beeld, maar pas alleen wanneer de animatie van het plaatje wat je bekijkt is afgelopen. Op die manier zie de complete versie van "Remember". Overigens gebruik ik deze MSN group alleen als online opslagplaats voor bestanden ten bate van mijn weblog. Het zal geen actieve group worden.

Allah weet wat elke vrouw baart

Na het beluisteren van een uitzending uit het archief van MeccaOne Radio neem ik de koran ter hand en besluit soera Ibrahim te lezen. Het gebeurt niet vaak dat ik me even terug trek en in mijn eentje de tijd neem om, met de koran in de hand, mijn kennis uit te breiden; ik zou dat veel vaker moeten doen. Maar goed: Op een gegeven moment leg ik de koran even neer op het tafelblad. De koran bladert zelf terug door de tocht in de kamer. Mijn oog valt op een aya over zwangerschap. Even ben ik afgeleid door kleine kinderen die buiten spelen, dan pak ik de koran er weer bij en probeer die betreffende aya te vinden. Het blijkt de achtste aya van soera Ar-Ra’d te zijn. Deze aya pakt mij werkelijk bij de strot! Klik op deze link om deze aya te kunnen beluisteren)

Allah weet wat elke vrouw baart en wat de baarmoeders niet voldragen en wat zij doen groeien. En bij Hem heeft alles een eigen maat. (13:8)

Ik denk terug aan mijn log van 10 juni 2004, De Schepper van de dood. Vrouwen die een miskraam hebben meegemaakt, en natuurlijk ook hun echtgenoten, zouden uit zo’n aya veel troost kunnen putten. Alles is afhankelijk van Allah soebhana wa ta’ala, ook de draagtijd van een kind. Indien die draagtijd wordt afgebroken door een miskraam zal Hij daar zeker een bedoeling mee hebben. Dat klinkt hard, maar vertrouw erop dat Allah nooit iets voor niets doet. Heb vertrouwen in Zijn bedoelingen, al weet je niet precies wat die zijn.

Groentje

Als ‘verse moslim’ (net bekeerd) sta je ondanks je (grondige) voorbereiding nog voor vele verrassingen en met nog meer onbeantwoorde vragen. "Waarom spreekt Allah in de koran soms in de eerste persoon enkelvoud, dan weer in de eerste persoon meervoud en dan weer in derde persoon enkelvoud?" is bijvoorbeeld een vraag waar ik het antwoord nog steeds niet op heb gevonden, maar ik kijk daar nu, bijna negen jaar na mijn bekering, in ieder geval niet meer van op.

Na een lange zoektocht naar informatie over islam in verstaanbaar Nederlands, kom ik kort vóór mijn bekering terecht bij een lezing van Abdulwahid van Bommel. Begint die man ineens in het Arabisch. Het zweet breekt mij uit en ik vraag aan mijn buurman of hij het misschien verstaat en of hij het voor mij wilt vertalen. De man kijkt mij geschokt aan, zegt niets, terwijl hij zijn handen opengevouwen voor zich houdt. Ik slaak een zucht van verlichting wanneer Van Bommel overschakelt naar het Nederlands. Wist ik veel dat het de gewoonte is om een lezing over islam met een aantal smeekgebeden (in het Arabisch dus) te beginnen.

Na de lezing gaat Van Bommel voor in gebed, het avondgebed. Het is de eerste keer dat ik meedoe met een gezamenlijk gebed (nog steeds als niet-moslim!). Ik laat de klanken van de fatihah en de extra soera’s over mij heen stromen en ben zeer onder de indruk. Een week later ben ik weer present in dezelfde moskee, onderhoud mij met diverse mensen over islam en doe mee met het namiddaggebed. De man waarmee ik het langst heb gesproken gaat voor in gebed. Maar tot mijn verbazing hoor ik tijdens het hele gebed noch de fatihah noch de extra soera’s. "Hij weet toch iets minder over islam dan ik dacht, hij kent zelfs de fatihah niet uit zijn hoofd" denk ik bij mijzelf. Astaghfiroellah, thuis heb ik als autodidact (met behulp van het boekje "Kom tot het gebed" van Abdulwahid van Bommel) mij het islamitisch gebed eigen gemaakt, maar waar ik niet bij stil heb gestaan (hoe kon ik dat toen weten) is dat het middag- en namiddaggebed niet hardop worden verricht – behalve dan de takbiers en die twee zinnen voor het hoofd de grond raakt. Gelukkig spreek ik de voorganger er niet op aan.

Een aantal weken later zal mash’Allah hij degene zijn die mij uiteindelijk kan bewegen om over te gaan tot islam (zie mijn log Wat bezielt mij? Deel 6. TWIJFEL LATEN). En daar ben ik nog steeds enorm blij mee! Incha Allah donderdag 31 maart a.s. is het zover, dan ben ik volgens de christelijke kalender mash’Allah al negen jaar moslim. Alhamdulillah!

Voorgaan in gebed

Vandaag is het zover. Om 13.00 uur (NY) vindt plaats in het Synod House aan de 1047 Amsterdam Avenue (bij 110th Street) in Manhattan, New York, NY, het "historische vrijdagmiddaggebed geleid door Dr. Amina Wadud". Inmiddels heeft MWU! de lokatie van deze gebeurtenis op haar website vermeld. Vreemd idee, het vrijdagmiddaggebed geleid door een vrouw. Meedoen met zo’n historische gebeurtenis zou mij maar afleiden; zou dat zijn doordat een vrouw voorgaat in gebed of door alle heisa er omheen? Het antwoord daarop heb ik nog niet gevonden. Ik ben in ieder geval wèl benieuwd wat deze Dr. Amina Wadud te zeggen heeft en hoop dus dat (delen van) haar vrijdagmiddagpreek en -gebed straks online zijn terug te vinden, incha Allah.

Updates 22/30 maart 2005: Zojuist een pracht van een artikel gelezen op de website van MWU! waar ik in het bijzonder je aandacht op wil vestigen:

www.muslimwakeup.com/main/archives/2005/03/first_fruit_of.php#more

Na het lezen van zo’n artikel is het goed om, ondanks het hoge mash’Allah gehalte ervan, even met beide benen op de grond te komen. Lees daarom het artikel "Understanding Aminah Wadud & the PMU" (gepubliceerd door Ahmed Rehab d.d. 18 maart 2005 om 10.01 am) waarin Dr. Amina Wadud wordt geportretteerd als een shock imam die niemand bereikt, behalve haar eigen parochie:

world.mediamonitors.net/content/view/full/13738

Tevens heeft ene Yasmin Mogahed zo haar twijfels over het nut van een gebed geleid door een vrouw: "Given my privilege as a woman, I only degrade myself by trying to be something I’m not–and in all honesty–don’t want to be: a man. As women, we will never reach true liberation until we stop trying to mimic men, and value the beauty in our own God-given distinctiveness":

world.mediamonitors.net/content/view/full/13884

Fluitconcert

"Fabi ayyi aalaa-i rabbikoema toekazzibaan"

Welke van de gunsten van uw Heer wilt gij dan ontkennen?
(Soera 55 Ar-Rahmaan, aya’s 13, 16, 18, etc)

www.islamicity.com/MOSQUE/ARABICSCRIPT/AYAT/55/55_1.htm

De afgelopen dagen heb ik weer regelmatig geluisterd naar soera Ar-Rahmaan. Zo’n aya als hierboven vermeld, nestelt zich dan echt in mijn hoofd. Vanochtend vroeg bij het joggen betrap ik mij erop dat ik al rennende deze aya voortdurend aan het herhalen ben, terwijl ik luister naar het fluitconcert van diverse vogels (yes, spring is in the air!). Echt waar, dat luisteren naar die vogels is echt inspirerend! Aan de schepping kun je werkelijk zien dat Allah er is, maar je kunt het ook horen! Er zijn mensen die die inspiratie, gegeven door het gefluit van vogels, proberen te ‘vangen’ in bijvoorbeeld een compositie. Olivier Messiaen is daar een goed voorbeeld van.

Op mijn netvlies staat het beeld van een oude Messiaen die vergezeld van zijn vrouw en een oude bandrecorder door het bos loopt en het gefluit probeert te vangen om het vervolgens vorm te geven in een compositie. Maar ja, wat blijft daar van over als het gefluit wordt gedaan door bijvoorbeeld een ondes martenot (Messiaen’s Turangalîla-Symfonie)? Niet veel, naar mijn smaak. Nee, geef mij maar het echte werk. Geen electronische imitaties, zoals door de ondes martenot, of zelfs akoestische imitaties, zoals door violen e.d. Laat mij maar lekker de dag beginnen met het ochtendgebed om vervolgens buiten te luisteren naar het gefluit en gezang van de vogels. Mocht het die dag dan even tegenzitten dan hoef ik alleen maar aan die vogels te denken en het is weer goed. Mash’Allah!

klik op deze link om naar een fragment van
de Turangalîla-Symfonie te luisteren

Yande's opstel

Een paar dagen geleden heb ik Yande gevraagd om ten bate van mijn weblog een opstel te schrijven over Mohammed (vrede zij met hem). Ik wil graag weten wat er bij haar is blijven hangen over de verhalen die ik haar over onze profeet (vrede zij met hem) heb verteld, maar ook wil ik haar stimuleren om, meer in het algemeen, haar eigen gedachten op papier te zetten.

Op een avond vlak voor het slapen gaan pakt ze een pen en begint ze te schrijven. Dan vraagt ze me om een exemplaar van het islamitische kindertijdschrift Onze Oemma, daarin staan verhalen over onze profeet (vrede zij met hem), verklaard voor kinderen.

"Ik heb liever dat je het helemaal in je eigen woorden opschrijft, Yande."

"Oké, papa."

Bij het naar bed brengen vertelt ze dat het verhaal ook over de kinderen van Mohammed zal gaan.

"Papa, had je in die tijd ook al voetbal en touwtje springen en zo?" Meisje, toch :-)

"Ik zou het niet weten, Yande."

Na zo’n vraag ben ik wel heel erg benieuwd welke kant het opgaat met haar opstel. Na het reciteren van soera al-Fatihah en de nachtzoen loop ik even na half negen weer naar beneden, naar de huiskamer. Staat Yande tegen negenen ineens voor m’n neus.

"Klaar, papa!" zegt ze en ze overhandigt haar opstel met een trotse glimlach. Een opstel helemaal in haar eigen woorden zoals ik haar heb gevraagd, maar ook voorzien van een gezonde dosis verbeeldingskracht.

Nou Yande, daar gaat-ie dan. Je eerste opstel op het world wide web is een feit (en zoals beloofd heb ik niets veranderd aan wat jij hebt opgeschreven):

Mohammed ging is wandelen toen kwam er iemant achter hem aan en hij zij ik hep veel van je ge hoort en over je verhalen maar is het eecht waar en Mohammed zij tuurlik ik lieg toch niet en toen zij hij ik wil ook moslim worden maar hoe moet dat en mohammed zij kom moorgen om 5 uur naar mij dan leg ik het uit goet en toen ging de man veg en toen vroeg de man aan zijn broer vil jook moslim worden en zijn broer zij ja. en hij vroeg aan zijn andere broer en die zij ja en die midag gingen ze naar mohammet en de was ver baast omdat er 2 mensen meer waaren afgesproken en de man legde het uit en hij vont het goet. Mohammet begon met de suras en de leerde ze snel en toen leerde hij ze biden tijdens het biden kwam zijn zoon en vroeg pap ga je mee voet-ballen ik ben bezig. eventjes nee ah mechien straks okee en ze gingen verder en de manen waaren ofieseel moslim dan zij mohamet de eerste moslim ter weerelt! En de manen waaren zoo blij dat ze de kamer uit daste einde

Computercrash? Alhamdulillah! (II)

Gedurende een aantal dagen hebben we door een crash niet de beschikking gehad over de computer. Alhamdulillah is nu alles weer in orde en zijn alle gegevens op de harde schijf bewaard gebleven.

Zo’n crash ontregelt aardig het dagelijks leven: zo luisteren we in de ochtend altijd naar RFM, het beste radiostation van Senegal dat online te beluisteren is. De ochtendwijding begint met koranrecitatie, gevolgd (om 07.00 uur, wintertijd) door een ochtendpreek van de ‘huis-imam’ van RFM, oustaze Mouhamadoul Amine Donde. Na zo’n crash valt dat allemaal weg.

Een paar dagen geleden. Na een paar koranloze ochtenden besluit ik op een morgen een CD op te zetten van de qaari Abdelbasset Mohamed Abdessamad - mash’Allah, mooie gedragen koranrecitatie in een tadjwied-stijl op een CD die begint met mijn favoriete soera: soera Ar-Rahmaan. Zo starten we toch de dag met Al-Qoer’aan en klinkt de bekende aya "Fabi ayyi aalaa-i rabbikoemaa toekazzibaan" uit soera Ar-Rahmaan met enige regelmaat door de huiskamer.

Dan komt Ahmed beneden, hij hoort de soera, en zegt: "Hè?! Hoe kan dat nou? Die computer was toch kapot?" In Ahmeds beleving komt alles wat met koran(recitatie) te maken heeft uit de computer: de qaari van RFM (luistert Ahmed vaak), recitatie-oefeningen van Jebril.com (doet Ahmed regelmatig), de Juz Amma (luisteren we vaak naar), mijn Powerpoint-presentatie van de negenennegentig Schone Namen van Allah (een favoriet van Ahmed), enzovoorts.

Alhamdulillah dat alles weer bij het oude is, nu mijn compúter weer de oude is. Kan ik weer mijn logs plaatsen wanneer ik wil. Tja, ik zit zo vaak achter de computer, dat mijn vrouw het mijn ñarel noemt, mijn tweede vrouw, terwijl ik toch echt bij ons huwelijk in Senegal heb getekend voor
1. monogamie en
2. communauté des biens :-)

Ben jij soms moslim of zo?! (II)

Lees ook de weblogbijdrage Ben jij soms moslim of zo?! (I) van 8 maart 2005

De volgende dag. Ik heb Kiné naar haar klas gebracht en loop naar de klas van Ahmed om hem gedag te zeggen. Dan word ik geroepen door Meryem die mij achterna is gerend.

"Ik moet je wat zeggen…"

Mash’Allah, met haar stralende ogen en een verlegen glimlach staat ze daar met haar handen op haar rug rondjes te draaien en weet blijkbaar niet waar te beginnen.

"Hoi Meryem, zeg het maar."

"Bismillah" zegt ze heel zachtjes, "Jij kan ook Turks praten, hè, zoals ik."

"Dat klopt, Meryem."

Onmiddellijk rent ze weer terug naar haar klas, vederlicht, alsof er een zware last van haar schouders is gehaald (ja, ik wordt er poëtisch van :-). Bij het naar buiten gaan spreek ik Göksal, de vader van Meryem, en ik vertel hem wat ze mij heeft verteld.

"Ik heb haar maar niet gezegd, dat zinnen als 'Bismillah' en 'MashAllah' eigenlijk Arabisch zijn," zeg ik hem, "want dan krijg ik het weer met haar aan de stok."

"Weet je, als Meryem eenmaal begint te praten dan houdt ze niet op. Dat gaat maar door met argumenteren."

"Als ze later incha Allah politica wilt worden, is dat zeker geen probleem."

"Mijn vader heeft in de politiek gezeten."

"Nou, dan zit het blijkbaar in de genen, Göksal. Wie weet wat er nog van komt."

"Allahoe Kebir, Abdul. De toekomst zal het leren."

Ben jij soms moslim of zo?! (I)

Kiné is kort geleden jarig geweest en gaat vandaag trakteren in de klas. Bij het binnenkomen van de klas neemt ze direct trots plaats op de troon, dat is de stoel van de juf die voor dat soort gelegenheden altijd wordt versierd. Dan komt Meryem binnen met Göksal, haar vader. Göksal loopt direct op Kiné af en feliciteert haar met haar verjaardag.

"Mash’Allah!" zegt hij. Sinds ik eens "Mash’Allah" heb gezegd in zijn aanwezigheid weet hij dat ik moslim ben en de rest van mijn gezin ook – zo is de uitdrukking "Mash’Allah" voor Göksal en ondergetekende een woord geworden waarmee we ons uitlaten over onze kinderen en waarmee wij tegelijkertijd ons moslim zijn erkennen.

"Kiné is een mooie meid, mash’Allah, dus ze zal die uitdrukking nog wel vaker horen", zeg ik tegen Göksal. "Ze kan het zelf ook zeggen. [Tegen Kiné:] Zeg maar "Mash’Allah"." Eerst lijkt het alsof de verlegenheid van Kiné haar parten speelt. Ze voelt zich een beetje opgelaten zo. Maar dan toch komt het wat aarzelend uit haar mond: "Mash’Allah"

"Soebhanallah! Alhamdulillah!" Göksal is blij verrast en steekt dat niet onder (school)stoelen of (school)banken. Direct vraagt hij aan zijn dochtertje of zij ook "Mash’Allah" kan zeggen.

"Mash’Allah" zegt ze.

"Zeg eens "Alhamdulillah"," vraagt haar vader.

"Alhamdulillah", zegt ze.

Waarop ik reageer met een welgemeend "Alhamdulillahi Rabbi-l-’Aalamien!".

"Zeg, spreek jij meer Arabisch dan God? Ben jij soms moslim of zo?!" floept Meryem eruit.

Nou, dat hakt erin. De devote stemming is direct verdwenen. Haar vader probeert haar wat te kalmeren, maar bereikt haar niet. Ze is teveel over haar toeren en bazelt wat over Arabisch spreken en moslim zijn. Haar vader zegt dan uiteindelijk, om een einde aan de discussie te maken, "Ja hoor, je hebt gelijk" en even later verlaten we samen de school.

"Ik moet je wat uitleggen, Abdul" zegt Göksal.

"Zeg het maar."

"In de klas zit een meisje, Farida genaamd. Die zegt altijd tegen Meryem dat je als je moslim bent, dat je dan alleen Arabisch mag praten. Anders ben je geen moslim. En dat heb ik bij Meryem er nog steeds niet uit kunnen krijgen. Vreemd toch, terwijl wij thuis ook geen Arabisch praten maar Turks. Waar heeft Farida die ideeën toch vandaan?"

"Ik zou het niet weten, joh. Maar hoe dan ook Göksal, je zal er vandaag nog wel op terugkomen wanneer je je dochter weer spreekt, denk ik zo hè?"

"Incha Allah, Abdul."

"Sterkte ermee."

"Zal wel lukken, incha Allah."

Yande en Yaawmiddien (II)

"Papa, maar wat als wetenschappers kunnen berekenen wanneer het Yaawmiddien is?"

"?!" Ik weet dat Yande een fascinatie heeft voor de Dag en dat ik qua vragen heel wat van haar kan verwachten, maar deze heb ik echt niet zien aankomen. Ik sta – niet voor de eerste keer – met mijn mond vol tanden. Ze ziet mijn verbaasde blik en legt uit.

"Kijk, ik ben nu negen jaar, bijna tien. Als ze nu kunnen zien dat het over twintig jaar bijvoorbeeld Yaawmiddien is, hè, de Dag des Oordeels, heb ik dan nog genoeg tijd om vergeving te vragen aan Hem voor alles wat ik fout heb gedaan?"

Mash’Allah, meid toch. "Nou Yande, je hoeft zeker niet te wachten tot de Dag op de agenda of de kalender vermeld staat, hoor. Want dat gebeurt nooit. Als het de Dag is, dan is dat zonder meer duidelijk en heb je ook geen tijd meer om fouten te ‘repareren’."

"Best wel eng, die Dag."

"Maak je geen zorgen, meid. Incha Allah duurt het nog heel lang voor die Dag er is. Je kunt wèl zien wanneer de Dag er is, of bijna is. Bijvoorbeeld wanneer de zon in het westen opkomt of wanneer slaven hun meesters baren."

Dat van die zon vat ze nog wel maar dat laatste gaat haar pet te boven. Ik leg uit. "Ik was eens aanwezig op een vakantiekamp voor islamitische kinderen. Dat was lang geleden toen ik nog maar net een moslim was. Daar hebben ze dat heel duidelijk uitgelegd, zonder al te moeilijke woorden. Dat ging zo: moeders baren kinderen, moeders brengen kinderen ter wereld, zeg maar. Als kinderen over hun moeders, en hun vaders, de baas gaan spelen, de meester gaan spelen, dan hebben hun moeders, als slaven, hun meesters, hun kinderen, gebaard. Dus, zo werd er op het vakantiekamp uitgelegd, kun je als kind er mede voor zorgen dat het nog wel even duurt totdat die Dag er is door gehoorzaam te zijn aan je moeder en vader."

Yande kijkt op. Een lach breekt door. "Ik zal er aan denken, papa." En naar handelen, incha Allah :-) "Maar over dat vergeven, papa…"

Ja, Abdul, je bent nog niet van haar af, hoor. "Ja, Yande?"

"Hoe kan je dat het beste doen dan?"

"Nou, zoals jij al doet: wanneer je iets fout hebt gedaan Allah soebhana wa ta’ala om vergeving smeken."

"Maar als ik vergeten ben dat ik een fout heb gemaakt?"

"Zoals je misschien wel weet vragen we sowieso veel vergeving aan Allah zonder een bepaalde fout in gedachten te hebben. Kijk maar naar mame Birama en eigenlijk vele andere moslims in Senegal: die zeggen tijdens zikr, vroeg in de ochtend tijdens de Wazifa na het ochtendgebed vele malen "Astaghfiroellah" (dat Allah het moge vergeven) maar ook tijdens de rest van de dag als ze aan het mediteren zijn met behulp van hun gebedssnoer. Dus Yande, heb je kleine fouten gemaakt en je bent dat vergeten, dan kun je op die manier er toch vergeving voor vragen zonder de fout bij name te noemen."

Yande is gerust gesteld. Incha Allah zal ze het idee van de Dag zo minder eng gaan vinden :-)

Boerenkool

Ndoya, mijn keukenkoningin, heeft zich vandaag voor het eerst gewaagd aan (jazeker) boerenkool. Ik ben net het tafellaken aan het uitvouwen wanneer Yande mij vraagt of we op de grond gaan eten. Als we Senegalees gaan eten spreiden we het tafellaken op de grond uit en eten we met z’n allen uit één grote schaal. Maar boerenkool? Ha, dat zou wat zijn: één grote schaal vol met boerenkool met in het midden de onvermijdelijke grote plas jus (en dan allemaal met de hand eten, natuurlijk :-).

Ik dek de tafel, we gaan zitten en Ndoya verdeelt de maaltijd in porties. We laten het ons goed smaken, maar tot mijn verbazing weet Kiné geen raad met haar portie. Na aarzelend wat gegeten te hebben, begint ze grote ballen te kneden van de boerenkool.

"A-oezoebillahi…" zeg ik, terwijl ik mijn lachen inhoud. Ahmed hoort wat ik zeg en volgt met een serieus "…mina-sj-sjeytani-r-radjiem" waarna hij zonder blikken of blozen tijdens de maaltijd soera al Fatihah begint te reciteren. Na zijn "Sadaqallahoelaziem" leg ik hem uit dat mensen "A-oezoebillahi mina-sj-sjeytani-r-radjiem" ook op andere momenten zeggen dan alleen maar vóór de Fatihah. Bijvoorbeeld om ongeluk af te wenden ("Ik zoek mijn toevlucht bij Allah tegen het kwaad van de vervloekte duivel") of om hun ontzetting over iets te uiten. Ahmed knikt begrijpend, wilt al grappen makend nog even doorgaan op de door hem ingeslagen weg, maar voordat hij opmerkingen gaat maken die niet door de beugel kunnen, zeg ik "Genoeg, jongen!" en vervolgen we de maaltijd.

In Memoriam: E.H. M. B. Sarr (IV)

Wanneer Ndoya en ik praten over Senegal, praten we geheid ook over mame Birama. Mijn schoonvader El Hadji Maguette Birama Sarr: gevreesd om zijn scherpe tong en uitgesproken mening, geliefd om zijn kennis en niet te vergeten zijn legendarische engelengeduld daar waar het gedrag van kleine kinderen betreft.

Het sociale leven van bijna elke Senegalese extended family speelt zich af op de binnenplaats. Zo ook bij de familie Sarr. Op de binnenplaats van Sarrenne worden de kinderen gewassen, nieuwtjes uitgewisseld, de gebeden verricht, de maaltijden genoten en wat al niet meer. Rots in de branding van het roerige familieleven van de extended family Sarr is Birama.

In onze herinnering is het alsof hij constant bezig is geweest met de salaat, nafl of zikr. Ahmed kan het zich uiteraard niet meer herinneren, maar hij heeft als baby menigmaal het geduld van Birama op de proef gesteld. Al kruipend verkent hij de wereld en de ene keer kruipt het ventje dan voor Birama op het gebedskleed, wanneer deze net begonnen is met een gebed; Ahmed kirt en lacht en probeert een blik van Birama op te vangen; Birama glimlacht even en gaat dan gewoon verder daar waar hij gebleven is en probeert Ahmed, tijdens het zich ter aarde werpen, behendig te ontwijken. De andere keer gaat Ahmed er vandoor met Birama’s radio. Birama bidt dan rustig door alsof er niets aan de hand is. Maar wee je gebeente als je een puber bent en het dan nòg waagt vóór hem langs te lopen als hij aan het bidden is. Een mep met zijn gebedsketting kun je dan van hem krijgen.

Birama is zich terdege bewust van zijn opvliegend karakter; dè manier om zijn woede te kanaliseren is het gebed. Tijdens situaties die pas ècht zijn woede wekken – en dan bedoel ik dus niet pubers die hem voorlangs passeren tijdens het gebed, maar heftige situaties waarin hij zich in zijn eer voelt aangetast – telt hij niet tot tien maar doet hij de rituele wassing, bidt twee rakaat, gevolgd door zikr. Maar ja, wanneer Ahmed hem dan tijdens dat gebed wéér komt storen, zijn radio pakt en kapot smijt, moet hij toch even slikken. Hij completeert het gebed, raapt alle onderdelen van de radio op die verspreid op de binnenplaats liggen en geeft Ndoya de opdracht Ahmed bij zich te roepen. Ahmed barst in tranen uit wanneer Ndoya hem oppakt. Dat raakt het hart van Birama en hij roept Ahmed bij zich en troost hem. Mash’Allah…

La santé spirituelle

Mash’Allah, enkele uren na het posten van mijn log Hoe lijnen mijn imaan versterkt waarin ik het heb over de combinatie van een gezond lichaam en een gezonde geest, krijg ik in mijn email-box een bericht van ene Mamadou Gueye, net als ondergetekende lid van een Senegalese email-groep.

Via Abdoul Aziz Kebe* ben ik bij deze email-groep terecht gekomen. Niet alle berichten die ik via deze groep binnen krijg, zijn even relevant of interessant, maar het volgende artikel wil ik jullie zeker niet onthouden. Het heet "La Santé Spirituelle" en gaat onder andere over het evenwicht tussen lichamelijke en geestelijke gezondheid, nu net het thema van mijn bovengenoemde log!

*de voorzitter van Cellule Initiatives Zawiya Tijaniyya, een organisatie opgezet onder auspiciën van Serigne Abdoul Aziz al Ibn, de woordvoerder van de familie Sy van Tivaouane, de hoeders van de Tijani-broederschap in Senegal

Dit is dan de complete tekst van het artikel:

"LA SANTÉ SPIRITUELLE

"Pour maintenir sa santé physique et une croissance satisfaisante de son corps, l’homme a besoin, entre bien d’autres choses, d’une alimentation saine, de soins de santé si nécessaire, d’un climat sain et dépourvu de pollution et d’autres facteurs générateurs de maladies. De la mème façon, l’âme humaine a, elle aussi, besoin d’une nutrition saine et de soins de santé convenables pour un développement harmonieux. Autrement, elle dégénère et tend vers la corruption. Certes, la nourriture de l’âme est différente de celle du corps. D’une façon similaire, les maladies spirituelles sont aussi de caractère différent. La connaissance et la foi sont les nourritures de l’âme. Elles la nourrissent, la développent et la fortifient de la mème manière qu’une nourriture bonne et saine nourrit le corps humain. De la mème façon, l’ignorance et la malhonnêteté sont les fléaux de l’âme et aboutissent à la déchéance morale. C’est lá le principal sujet des éthiques islamiques, qui signalent quelles sont les habitudes et les qualités nécessaires pour la solidité et la bonne santé du corps ainsi que de l’âme, et quelles sont les habitudes et les accoutumances qui la dépravent. Elles suggèrent aussi, à la fois les mesures préventives et les mesures curatives relatives à chaque maladie spirituelle.

"La croissance équilibrée

"Comme nous l’avons noté plus tôt, l’homme a deux aspects: l’un physique, l’autre spirituel. Sa croissance dans toutes les deux directions doit être équilibrée. S’il accorde attention seulement à son âme et oublie son corps, il deviendra faible et se sentira diminué. Il ne sera pas seulement privé de son bon état physique et de ses plaisirs matériels, mais aussi dépourvu du moyen de transport qu’il a normalement à sa disposition pour effectuer son voyage spirituel. Avec un corps faible, il a peu de chances de pouvoir s’envoler vers une haute spiritualité. De la même façon, un homme qui passe toute sa vie à manger, à boire et à s’adonner à des parties de plaisir, est sans aucune latitude pour la manifestation de son humanité. Il ne peut pas se hisser au-dessus du niveau des quadrupèdes. Il y a certains moyens et certaines voies susceptibles de conduire l’homme à atteindre le développement à la fois matériel et spirituel. On doit les chercher et les garder en vue, et élaborer un programme pour sa vie, afin que son développement ne cesse ni ne devienne déséquilibré. L’homme a besoin, pour son développement physique, d’une variété d’agents alimentaires et de vitamines, pris dans certaines limites. Si nous consommons de manière excessive une seule sorte de nourriture, cela est aussi nuisible à notre santé que si nous consommons insuffisamment n’importe quel agent alimentaire nécessaire. Pour garder une bonne santé, il est nécessaire d’être actif et diligent. L’inactivité et la paresse affaiblissent le corps. En même temps, le repos est nécessaire aussi. Autant un dur travail incessant ruine la santé, autant la léthargie et un désoeuvrement prolongé rendent mou. Il en va de même pour le développement spirituel. La compassion et la sympathie sont des qualités requises de l’homme. On doit être sensible aux difficultés des autres, toujours prêt à les aider. Mais la sympathie ne doit pas être si excessive qu’elle empêche quelqu’un de punir un traître ou de porter un coup à l’ennemi. Regarder les choses sous tous les angles est l’un des traits caractéristiques les plus importants de l’Islam. Celui-ci appelle à tout ce qui aide au développement complet de l’homme et interdit tout ce qui nuit à un tel développement. Voilà pourquoi la morale islamique joue un rôle constructif et assure une santé spirituelle complète."

Mamadou Gueye had dit commentaar per email ontvangen via www.geocities.com/ayaatdujour. De schrijver/schrijfster is hem onbekend.

Hoe lijnen mijn imaan versterkt (I)

Sinds ruim een maand ben ik aan het lijnen. Dat heb ik wel vaker gedaan, maar tot nu toe zijn de kilo’s steeds teruggekomen. Deze keer ondersteun ik het lijnen, het afvallen, met één keer per dag tien minuten joggen en één keer per week fitness. Vóór alle dagelijkse routines die het leven van een drukke familie kenmerkt, ben ik heel vroeg in de ochtend aan het joggen. Na thuiskomst volgt dan het douchen en salaat al fadjr, terwijl Ndoya, inmiddels wakker geworden, zich over de kinderen ontfermt.

Dan krijg ik vanochtend een ingeving en zie ineens het voordeel van mijn nieuwe dagritme: ‘s zomers doe ik salaat al fadjr bijna nooit op tijd (die valt dan nogal vroeg) maar indien ik voortaan de salaat doe vóór het joggen zal ik incha Allah altijd op tijd salaat al fadjr verrichten, of in ieder geval vóór het moment van shoeroek. Ik heb van mijn schoonvader El Hadji Maguette Birama Sarr geleerd dat het beter is om de dag werkelijk te beginnen met diouli souba (salaat al fadjr) voordat je ook maar enige andere bezigheid verricht (zoals bijvoorbeeld joggen :-).

Incha Allah zal ik mij daar voortaan aan houden. Mash’Allah, de afgelopen maand ben ik al dertien kilo kwijtgeraakt en incha Allah volgen er nog zeventwintig andere kilo’s: dan zal ik incha Allah mijn streefgewicht van negentig kilo hebben bereikt (nou, reken maar uit :-). Inmiddels heb ik veel minder moeite met het verrichten van de salaat. De sajdah gaat makkelijker (topzwaar door mijn buik wilde ik nog wel eens tegelijk op mijn knieën èn handen vallen wanneer ik de sajdah wilde doen). Ook het oprichten ná de sajdah gaat makkelijker, zo hoef ik niet meer buiten adem aan de volgende rakaat te beginnen. Zo zorgt het afvallen voor een gezond lichaam en een gezonde geest en wordt mijn imaan versterkt. Alhamdulillah!