woensdag 21 januari 2009

Een historische dag

BUIS Dinsdag 20 januari 2009 is voor mij persoonlijk een historische dag. De beëdiging van Barack Hussein Obama als 44e president van de Verenigde Staten van Amerika heeft mij tegen de avond aan de buis doen kluisteren, maar hèt moment van de dag vindt eerder plaats – wanneer Ahmed en Kiné thuiskomen van school.

HUIS Sinds ik woensdag 7 januari jl. in het ziekenhuis werd opgenomen (gebroken enkel) ben ik niet meer buiten geweest – niet meegerekend de paar meters die ik buiten afleg twee dagen later (ontslag uit ziekenhuis) en afgelopen donderdag (kunststof spalk in ziekenhuis vervangen door loopgips).

GROTE BOEF Continu aan huis gekluisterd zijn, is niet goed voor het koppie. Wanneer dan door het loopgips het lopen met mijn elleboogkrukken binnen enkele dagen wat beter gaat, besluit ik gisterenmiddag om met Ahmed en Kiné de eendjes te gaan voeren. Een vreemde gewaarwording: met behulp van mijn krukken loop ik step by step door mijn eigen straat waar ik normaal op dit tijdstip de post aan het bezorgen ben. Ahmed filmt de historische gebeurtenis, terwijl Kiné waggelt – ze imiteert het loopje dat ik binnenshuis doe, wanneer ik een stukje zonder krukken loop. Grote boef, die Kiné…

www.youtube.com/watch?v=RmPsEO4zWWA

dinsdag 20 januari 2009

What’s in a Name


"Krant schrijft Allah ondanks verbod

"Een katholieke krant in Maleisië heeft Allah als vertaling voor God gebruikt ondanks een regeringsverbod. Volgens de autoriteiten mogen alleen moslims het woord Allah in de mond nemen.

"Een redacteur van de Herald, overste Lawrence Andrew, zei dat deze week gewoon weer Allah in de krant staat en dat hij het woord blijft gebruiken totdat de rechtbank volgende maand heeft bepaald of dat mag. 'We vinden dit beperkte gebruik van Allah niet acceptabel, omdat we het in Maleisië al eeuwen als vertaling voor God gebruiken,' zei Andrew. Zo staat Allah volgens de redacteur al in een bijbelvertaling uit 1852.

"De autoriteiten stelden het vermijden van het woord Allah in de krant als voorwaarde voor het uitkomen van de krant. De krant komt uit in het Engels, Chinees en Tamil. In het Aziatische land wonen ongeveer 850.000 katholieken. Ruim 60 procent van de 27 miljoen inwoners is moslim.

"Bron: ANP"

www.nioweb.nl/2009/01/20/katholieke-krant-schrijft-allah-ondanks-verbod

donderdag 15 januari 2009

Loopgips (2) Papa’s been wordt versierd

Kiné


Kiné


Kiné


Kiné


Yande


Yande


Yande


Yande


Ahmed


Ahmed


Ahmed


Ahmed

Loopgips (1) Rustig aan doen

Alle lof aan Allah! Sinds de operatie aan mijn rechterenkel van woensdag 7 januari jl. heb ik gelopen met een kunststof spalk aan mijn rechtervoet en -onderbeen. Onder geen beding heb ik mijn rechterbeen mogen belasten. Vanmorgen is in het ziekenhuis de spalk verwijderd. Nu mijn voet minder gezwollen is, kan er loopgips op. Stukje bij beetje mag ik mijn rechterbeen weer gebruiken, maar ik moet absoluut rustig aan doen (mijn elleboogkrukken helpen mij daarbij). Incha Allah eind februari gaat het gips eraf; daarna zal ik nog lang moeten revalideren alvorens ik mijn werk (postbezorgen) kan hervatten.

Yande, Ahmed en Kiné verheugen zich al op het loopgips van papa. Zij hebben zich voorgenomen om vanmiddag, wanneer ze terug zijn van school, met stiften en pennen mijn gipsbeen onder handen te nemen. Zoals je ziet op onderstaande foto, heb ik alvast een beginnetje gemaakt :-)

vrijdag 9 januari 2009

Sama Tamxarit (07, 08, 09 Janvier 2009)

07-01-2009 AC

09-01-1430 AH


In mijn schoonvaderland Senegal is het vandaag de negende dag van Muharram, de eerste maand van de islamitische kalender. Zoals gebruikelijk wordt het nieuwe jaar gevierd op de tiende dag van deze maand (de dag van Tamxarit, Ashoera). Vandaag is het the day before en deze is in Senegal altijd zó vol met festiviteiten (zoals een enorme maaltijd met Senegalese couscous en het tadiabon feest) dat het abusievelijk ‘Tamxarit’ wordt genoemd.

Ik heb de intentie om vanavond, morgen en de rest van de maand Muharram extra zikr te verrichten – maar vraag me af waar ik in Gods Naam de tijd vandaan kan halen om dit te doen. Zikr is het gedenken van Allah door het bij herhaling uitspreken van bepaalde religieuze teksten – daarbij wordt gebruik gemaakt van een kurus (gebedsketting).

Vanmiddag kom ik, in mijn eigen wijk, tijdens het werken ten val (ik ben postbezorger). Liggend op mijn rug met een bungelende enkel aan mijn rechterbeen, bel ik 1-1-2. Terwijl ik bel, schieten mensen te hulp. Iemand doet de posttas onder mijn been en de vrouw die mijn hoofd ondersteunt, neemt het gesprek met 1-1-2 over wanneer ze merkt dat ik me niet goed verstaanbaar kan maken. Mash’Allah! Ik woon en werk in een topwijk. Nee, hier laten ze je niet aan je lot over! Ik bel ook mijn werkgever (er is post dat nog bezorgd moet worden) en natuurlijk licht ik Ndoya, mijn vrouw, in. Voor de aangesnelde ambulance me meeneemt, plaatst één van de broeders de enkel weer terug in de kom (AUW!).

Tijdens de rit naar het ziekenhuis begin ik met mijn GSM te filmen en foto’s te maken. Dit worden bijzondere dagen, voel ik, en daarom wil ik er een verslagje van maken. "Ik heb de intentie om vanavond, morgen en de rest van de maand Muharram extra zikr te verrichten – maar vraag me af waar ik in Gods Naam de tijd vandaan kan halen om dit te doen." Mijn Onderhouder, Allah, Heilig en Verheven, heeft mij nu zeeën van tijd gegeven om zikr te doen. In het ziekenhuis!

Enkele uren na Ndoya’s bezoek aan mijn ziekenhuisbed word ik geopereerd. Een titanium plaatje, bevestigd met vijf pinnen, houdt de boel nu bij elkaar.

Het was mijn bedoeling om tijdens de komende nacht – la veille de Tamxarit – veel aan zikr te doen. In plaats daarvan deel ik nu een kamer met een oudere dame die op luide toon de meest grove beledigingen aan het adres van God uitspreekt, dit in afwachting van een levensreddende operatie. Soebhaan’Allah, mijn veille de Tamxarit had ik me toch heel anders voorgesteld :-)

__________________________

08-01-2009 AC

10-01-1430 AH


‘s Ochtends vroeg neemt Ndoya weer wat spullen voor me mee – inclusief elleboogkrukken. In de loop van de namiddag, na mijn eerste loopje met de krukken, word ik naar de röntgenafdeling gereden (met bed en al) voor een controlefoto. Na de foto rijden ze mij de gang op, in afwachting van afdeling Transport. Vette pech, afdeling Transport is al naar huis. Ik geniet van het uitzicht (een winters landschap) terwijl het langzaam donker wordt. Uiteindelijk komen twee verpleegsters van ‘mijn’ afdeling me ophalen.

"Wat was dat voor een lawaai bij je bed?" vraagt de ene verpleegster aan mij. Ze bedoelt vast de azaan, die vijf keer per dag op gezette tijden uit mijn GSM klinkt (ik had mijn GSM op de afdeling laten liggen).

"Dat is de oproep tot het gebed, die ik heb geprogrammeerd op mijn mobieltje," zeg ik. "Soms gaat-ie af wanneer ik net sta af te rekenen in een supermarkt. ‘Mekka aan de lijn’ zeg ik dan tegen caissière."

"Ja, welcome to paradise," zegt de andere verpleegster cryptisch, "Succes ermee…"

__________________________

09-01-2009 AC

11-01-1430 AH


Alhamdulillah! Gisteren nog mezelf gewassen op bed, gegeten op bed – maar vanochtend loop ik gewoon naar de doucheruimte (met de krukken) en mijn ontbijt neem ik gezeten aan het tafeltje tegenover mijn bed. Al snel volgt een ‘loopexamen’ met de fysiotherapeute. Nou, dat gaat prima, ik slaag cum laude. Ik mag naar huis! Even na twaalf uur ‘s middags komen Ndoya, Ahmed en Kiné me ophalen. Cor, een straatgenoot, zorgt voor het vervoer. Om half één zet ik weer mijn voeten (en krukken) op eigen bodem. Alle lof aan Allah, de Heer der werelden.

www.youtube.com/watch?v=pgDjguWJuME

woensdag 7 januari 2009

Taajaboon, wëlé! Sama Taaj bi, wëlé!

Incha Allah heb ik, na alle verwarring in mijn vorige bijdragen, middels updates duidelijkheid geschapen over Tamxarit (ashoera) en tadiabon (ook wel geschreven als ‘taajaboon’). Resumerend: in Senegal is het vandaag, woensdag 7 januari 2009, de negende dag van Muharram, de eerste maand van de islamitische kalender. Volwassenen beginnen vanavond al met ellenlange zikr sessies, gaan daar morgen mee door en zetten dat de gehele maand Muharram voort. Morgen is het dus in Senegal de dag van Tamxarit (Ashoera – de tiende dag van de eerste maand van de islamitische kalender), de dag voor extra gebeden, maar omdat in Senegal vele religieuze conferenties ter gelegenheid van Tamxarit vandaag al plaatsvinden – evenals allerlei feestelijkheden, met als hoogtepunt de tadiabon – wordt de ‘vooravond’ van Tamxarit, en uiteindelijk de gehele negende dag van Muharram, ‘Tamxarit’ genoemd. Tja, dat blijft wennen voor een toubab als ondergetekende. In mijn weblogarchief heb ik zojuist een anekdote (uit 1997) gevonden, waarin een paar Senegalezen de draak steken met mijn veronderstelde kennis over het islamitische nieuwjaar.



De maan liegt niet (anekdote uit 1997)

Zo’n anderhalve week na mijn huwelijk met Ndoya zit ik samen met haar en andere leden van mijn nieuwbakken schoonfamilie op de binnenplaats van Sarrenne in de wijk Thiokho, Rufisque, Senegal. Het is de avond vóór Tamxarit, de viering van het islamitisch nieuwjaar (Ashoera).


CROSS-DRESSING

Vele jongens zijn al druk bezig met het verzamelen van oude vlechten, dameskleding en make-up, terwijl meisjes zeulen met typisch mannelijke attributen en kleding. Ze bereiden zich voor op het feest dat naar goed Senegalees gebruik al op de avond voor Tamxarit wordt gevierd. Zoals ik al heb opgemerkt in een eerdere log heeft dit verkleedfeest, tadiabon genaamd, "weinig met islam te maken, maar amusant is het zeker wel".


POETS BAKKEN

We zijn in afwachting van een muziekgroep die het feest komt opluisteren en in een ontspannen sfeer worden de nieuwste moppen verteld ("Komt er een gek de moskee binnen en die zegt…"). Dan lopen er wat onbekenden langs (de binnenplaats ligt indertijd nog aan een doorsteekroute van de Route de Rufisque naar de Rue Ousmane Socé Diop); ze zien de toubab (ondergetekende) zitten en denken hem een poets te kunnen bakken.

"Wat een feest, hè?" zeggen ze.

"Ja. Grappig gezicht, al die verklede kinderen en volwassenen."

"Het is morgen nieuwjaar, vandaar."

"Dacht het niet. Zo’n negen dagen terug was het de eerste dag van de maand Muharram, nieuwjaarsdag. En tevens de dag dat ik met mijn vrouw ben getrouwd. Zo’n dag vergeet ik nooit, incha Allah."


DE MAAN LIEGT NIET

Ze zijn stomverbaasd. Wat een wijsneus, die blanke. Maar ze geven het nog niet op.

"Dat kan wel zijn. Maar hier in Senegal is het morgen toch echt nieuwjaarsdag."

"Kijk eens naar boven", zeg ik. In het zenith staat de maan te fonkelen, het nieuwe jaar is duidelijk al ruim een week aan de gang. "De maan liegt niet, toch?"

Het is duidelijk: deze toubab kun je niet voor de gek houden. Ze komen erbij zitten en krijgen wat te eten en te drinken.

lees ook mijn bijdrage Taajaboon, wëlé! van 18 februari 2005 met meer achtergrondinformatie over het ontstaan van de tadiabon traditie èn de teksten van twee tadiabon liedjes

donderdag 1 januari 2009

Leebone.com : luistert en lacht (5)

Leebone.com le site web des leebs

Archiveren, waar doe ik het voor?
Soms zegt mijn intuïtie dat bepaalde gegevens die ik online vind, beslist bewaard moeten worden. Denk maar aan dat rijke audio-archief van serigne Abdoul Aziz SY ‘Dabaakh’ dat ik al enige tijd geleden heb ontdekt en voor het grote publiek bereikbaar heb gemaakt. Mash’Allah, deze ontdekking vind je (deels) terug in vele initiatieven die meesurfen op de Dabaakh-revival, zoals de websites Dabakh.net, de religieuze webpagina’s van Xalima.com en Mamserigne.fr.

Leebs (moppen) zijn uiteraard van een hele andere orde, maar zeker niet minder belangrijk. Het zijn exponenten van de Senegalese cultuur; kennis nemen van deze moppen leert je veel over de Senegalese volksaard. Vanochtend heb ik een CD gebrand met precies 500 moppen in audio (mp3), zijnde alle moppen die in 2008 op Leebone.com zijn gepubliceerd (inclusief 95 moppen die later weer zijn verwijderd, door de moderators of door de moppentappers zelf). Nou zie ik niet direct iemand deze compilatie CD beluisteren – het gaat hier immers om nou pak-’m-beet zo’n 18 uur audio. De CD kan incha Allah wèl mooi materiaal zijn voor iemand die onderzoek doet naar Senegalese cultuur, voor een boek, bijvoorbeeld. Enige kennis van de Wolof taal is dan wel vereist, daar het overgrote deel van de Leebs in deze taal wordt uitgesproken.

De CD kan het beste worden beluisterd op een computer. Via ‘Deze computer’ ga je dan naar ‘E:’ (met Windows 98 althans), op het beeldscherm zijn dan duidelijk zichtbaar de verschillende mappen: elke moppentapper heeft zijn of haar eigen map, zo raak je niet de weg kwijt op deze CD. Daarnaast hebben de gedelete moppen een eigen map (met daarin o.a. alle moppen van Papou a.k.a. Leboundoye*) en zijn ook de 18+ moppen apart gezet.

* UPDATE 2 JANUARI 2009 : Vorig jaar had 'papou/leboundoye' zich teruggetrokken na de commotie over een blasfemische mop over de engel Abdou Diambar. Enige tijd later publiceerde 'leboundoye' opnieuw drie moppen en leek terug van weggeweest, maar ook deze werden al gauw – door hemzelf? – weer van Leebone.com gehaald. Blijkbaar zijn één van de goede voornemens van 'leboundoye' om zich opnieuw te laten gelden. Gisterenavond laat heeft hij maar liefst elf nieuwe leebs geplaatst; de meesten zijn opgenomen in gezelschap op de manier van de leebeurs 'papekara' en 'demba', enkelen zijn moppen die hij in het najaar van 2008 als ‘papou’ heeft gepubliceerd (te herkennen aan het kenmerkende geschraap van de keel en een serieus klinkend ‘bismillah’ alvorens te spreken).

UPDATE D.D. 18 MEI 2013: Een selectie van de moppen uit 2008 is geüpload op Archive.org: archive.org/details/MayeWolof-BlaguesSenegalaises

Beste wensen