Taajaboon, wëlé! Sama Taaj bi, wëlé!

Incha Allah heb ik, na alle verwarring in mijn vorige bijdragen, middels updates duidelijkheid geschapen over Tamxarit (ashoera) en tadiabon (ook wel geschreven als ‘taajaboon’). Resumerend: in Senegal is het vandaag, woensdag 7 januari 2009, de negende dag van Muharram, de eerste maand van de islamitische kalender. Volwassenen beginnen vanavond al met ellenlange zikr sessies, gaan daar morgen mee door en zetten dat de gehele maand Muharram voort. Morgen is het dus in Senegal de dag van Tamxarit (Ashoera – de tiende dag van de eerste maand van de islamitische kalender), de dag voor extra gebeden, maar omdat in Senegal vele religieuze conferenties ter gelegenheid van Tamxarit vandaag al plaatsvinden – evenals allerlei feestelijkheden, met als hoogtepunt de tadiabon – wordt de ‘vooravond’ van Tamxarit, en uiteindelijk de gehele negende dag van Muharram, ‘Tamxarit’ genoemd. Tja, dat blijft wennen voor een toubab als ondergetekende. In mijn weblogarchief heb ik zojuist een anekdote (uit 1997) gevonden, waarin een paar Senegalezen de draak steken met mijn veronderstelde kennis over het islamitische nieuwjaar.

De maan liegt niet (anekdote uit 1997)

Zo’n anderhalve week na mijn huwelijk met Ndoya zit ik samen met haar en andere leden van mijn nieuwbakken schoonfamilie op de binnenplaats van Sarrenne in de wijk Thiokho, Rufisque, Senegal. Het is de avond vóór Tamxarit, de viering van het islamitisch nieuwjaar (Ashoera).


CROSS-DRESSING

Vele jongens zijn al druk bezig met het verzamelen van oude vlechten, dameskleding en make-up, terwijl meisjes zeulen met typisch mannelijke attributen en kleding. Ze bereiden zich voor op het feest dat naar goed Senegalees gebruik al op de avond voor Tamxarit wordt gevierd. Zoals ik al heb opgemerkt in een eerdere log heeft dit verkleedfeest, tadiabon genaamd, "weinig met islam te maken, maar amusant is het zeker wel".


POETS BAKKEN

We zijn in afwachting van een muziekgroep die het feest komt opluisteren en in een ontspannen sfeer worden de nieuwste moppen verteld ("Komt er een gek de moskee binnen en die zegt…"). Dan lopen er wat onbekenden langs (de binnenplaats ligt indertijd nog aan een doorsteekroute van de Route de Rufisque naar de Rue Ousmane Socé Diop); ze zien de toubab (ondergetekende) zitten en denken hem een poets te kunnen bakken.

"Wat een feest, hè?" zeggen ze.

"Ja. Grappig gezicht, al die verklede kinderen en volwassenen."

"Het is morgen nieuwjaar, vandaar."

"Dacht het niet. Zo’n negen dagen terug was het de eerste dag van de maand Muharram, nieuwjaarsdag. En tevens de dag dat ik met mijn vrouw ben getrouwd. Zo’n dag vergeet ik nooit, incha Allah."


DE MAAN LIEGT NIET

Ze zijn stomverbaasd. Wat een wijsneus, die blanke. Maar ze geven het nog niet op.

"Dat kan wel zijn. Maar hier in Senegal is het morgen toch echt nieuwjaarsdag."

"Kijk eens naar boven", zeg ik. In het zenith staat de maan te fonkelen, het nieuwe jaar is duidelijk al ruim een week aan de gang. "De maan liegt niet, toch?"

Het is duidelijk: deze toubab kun je niet voor de gek houden. Ze komen erbij zitten en krijgen wat te eten en te drinken.

lees ook mijn bijdrage Taajaboon, wëlé! van 18 februari 2005 met meer achtergrondinformatie over het ontstaan van de tadiabon traditie èn de teksten van twee tadiabon liedjes